Janet Cannon
Dechreuais fy mywyd gwaith ar ôl gadael y chweched dosbarth, mewn maes gofal iechyd gwahanol i'r hyn rydw i heddiw. Treuliais 5 mlynedd yn gweithio yn yr adran Patholeg Gemegol yn Ysbyty Brenhinol Lerpwl, yn cynnal profion biocemegol ar waed, wrin a sylweddau corfforol eraill. Dysgais lawer iawn wrth weithio yno ac mae wedi darparu gwybodaeth ychwanegol ddefnyddiol i mi fel Fferyllydd.
Dywed Janet:
Tair blynedd yn ôl, cynigiodd AaGIC ariannu hyfforddiant ar gyfer 10 fferyllydd cymunedol ar draws Gogledd Cymru i ddod yn Ragnodwyr Annibynnol. Ar ôl cais llwyddiannus, canfûm fy mod yn bryderus ar y dechrau, gan ei bod mor hir ers i mi wneud astudiaeth academaidd; ond roedd yn dal yn gyffrous i ymgymryd â her newydd ac astudio ym Mhrifysgol Glyndŵr, Wrecsam. Roedd fy nghyflogwr yn hynod gefnogol wrth ganiatáu absenoldeb astudio i mi ac amser gyda fy mentor meddyg teulu. Gan fod y cwrs yn un amlddisgyblaethol, cefais gyfle i gwrdd â gweithwyr gofal iechyd proffesiynol na fyddwn fel arfer cyfarfod, fel Parafeddygon, Dietegwyr, Ffisiotherapyddion, a Fferyllwyr eraill y gallwn i rannu profiadau â nhw. Roedd y cwrs yn hynod ddiddorol a dysgais gymaint yn ystod fy astudiaethau. Ym mis Mawrth 2020, roedd pandemig Covid yn golygu bod fy nghwrs wedi’i ohirio, gan fod gennym ni i gyd heriau eraill yn y gweithle a oedd yn cael blaenoriaeth. Er gwaethaf y cyfnod anodd hwn, fe wnaethom ailymgynnull ychydig fisoedd yn ddiweddarach ym mis Medi a llwyddo i gwblhau’r cwrs cyn diwedd y flwyddyn.
Astudiais ar gyfer fy ngradd Fferylliaeth yng Ngholeg Polytechnig Lerpwl, sydd bellach yn cael ei hadnabod fel Prifysgol John Moores. Bydd hyn yn gliw pa mor hir rydw i wedi bod yn fferyllydd, gan i mi ddathlu 30 mlynedd ar y gofrestr yn ddiweddar!
Ar ôl graddio, cwblheais fy mlwyddyn Blwyddyn Hyfforddai Fferylliaeth ac ychydig flynyddoedd cyntaf o gyflogaeth yn gweithio yn adran fferylliaeth siop ar y stryd fawr. Canfûm fod gan weithio mewn fferyllfa gymunedol y fantais o gynnig hyblygrwydd i'ch cydbwysedd gwaith/bywyd, a oedd yn golygu y gallwn weithio'n rhan-amser tra bod fy nau blentyn yn ifanc. Yna dechreuais weithio i fferyllfa fach annibynnol, ac er eu bod bellach yn rhan o gadwyn fawr o fferyllfeydd, maent yn tarddu o Ogledd Cymru ac mae ganddynt bresenoldeb cryf yn eu hardal. Yn ystod y cyfnod hwn, gwnes i lawer o shifftiau locwm dydd Sadwrn yn Ynys Môn, sy’n rhan mor brydferth o Gymru ac yn dal i fwynhau ymweld hyd yn oed pan nad wyf yn gweithio. Am y 15 mlynedd diwethaf, rydw i wedi bod yn gweithio'n llawn amser yng nghangen Queensferry. Mae'r amser newydd hedfan, ac rwyf wedi mwynhau meithrin perthynas dda gyda'r clinigwyr yn fy meddygfa leol a'r cleifion rwy'n gofalu amdanynt.
Fy maes cymhwysedd rhagnodi yw Mân Salwch, sy’n golygu y gallaf nawr gynnig cymaint mwy o help i’m cleifion i reoli eu symptomau, yn hytrach na gorfod eu cyfeirio at eu meddyg teulu. Mae'r eitemau a ragnodir yn amrywiol, gan fod mân salwch yn cwmpasu llawer o gyflyrau ond mae'n cynnwys ystod o wrthfiotigau ar gyfer mân heintiau fel UTI, impetigo, llid yr isgroen, paronychia, otitis externa, otitis media a heintiau'r llwybr anadlol uchaf. Mae bod yn rhagnodwr annibynnol yn golygu y gallaf ehangu ar y Gwasanaeth Anhwylderau Cyffredin a gynigir yn y rhan fwyaf o fferyllfeydd yng Nghymru, pan fydd cleifion yn cael eu gwahardd o'r prif wasanaeth.
Rwyf wedi gweld bod fy rôl estynedig yn heriol ond yn rhoi cymaint o foddhad. Y peth mwyaf heriol i mi yw addysgu a chynghori cleifion ar reoli eu cyflyrau. Yn aml mae ganddyn nhw ddisgwyliad bod angen gwrthfiotigau ar gyfer popeth! Ond y mae yn gymaint o foddhad hefyd ; pan fyddwch yn teimlo eich bod wedi gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i iechyd ac ansawdd bywyd rhywun, boed hynny gyda chyngor, rhagnodi meddyginiaeth, neu eu cefnogi i reoli eu salwch. Mae'r cleifion mor hapus i gael mynediad cynyddol at wasanaethau a chyngor gofal iechyd. Wrth edrych yn ôl, rwyf mor falch fy mod wedi mentro a gwneud cais. Rwy'n enghraifft wych nad yw byth yn rhy hwyr i ddysgu rhywbeth newydd!